مشخصات فنی سیم و کابل ساختمانی
هر نوع سیم و کابل باید با توجه به ویژگی‌های خاص خود در محل مناسب استفاده شود. سیم و کابل در هر ساختمانی وظیفه انتقال برق، امواج یا دیتا را به گیرنده مورد نظر دارند. انتخاب کابل مناسب، با کیفیت و صحیح برای هر بخش از سیم‌کشی از مهم‌ترین قسمت‌های ساخت یک ساختمان است. با انتخاب کابل مناسب، هم کارکرد گیرنده‌ها بهینه می‌شود و هم دردسر تعویض یا تعمیر این کابل‌ها به حداقل می‌رسد. سیم و کابل‌های مورد استفاده در ساختمان به دو دسته سیم و کابل خشک یا ثابت و انعطاف‌پذیر یا نرم تقسیم می‌شوند.
سیم‌کشی ساختمان به دو حالت روکار و توکار تقسیم می‌شود. در حالت روکار، کابل برق ساختمان از روی دیوارها و سقف عبور کرده و برای حفظ امنیت و حفاظت از کابل و همچنین زیبایی، از داکت برای اتصال سیم‌ها استفاده می‌شود. حالت توکار در زمان ساخت خانه انجام می‌شود و از لوله برای حفاظت و هدایت کابل‌ها استفاده می‌شود. این لوله‌ها می‌توانند از جنس PVC یا خرطومی باشند و در شیارهای داخل دیوار جاگذاری می‌شوند.
کابل ساختمانی | سیم و کابل ساختمانی: شرایط لوله‌ها باید به شرح زیر باشد:
- از حداقل مقدار لوله و متراژ کابل استفاده شود تا کمترین مقدار اتلاف انرژی را داشته باشیم.
- لوله‌ها در برابر شکستگی، فشار و پوسیدگی مقاوم باشند.
- مسیری را برای لوله‌گذاری انتخاب کنید که در هنگام نصب و تعمیرات بتوان از آسان‌ترین و سریع‌ترین روش ممکن استفاده کرد.
- استفاده از سیم و کابل به صورت مستقیم زیر گچ به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
در ادامه به بررسی انواع سیم و کابل ساختمانی به تفصیل پرداخته می‌شود.
کابل ساختمانی | سیم و کابل ساختمانی: سیم افشان ساختمانی
سیم افشان که شامل هادی مسی است، با عایق پلیمر PVC/C پوشانده می‌شود. در مصارف ساختمانی، معمولاً از سیم افشان با هادی مس استفاده می‌شود، در حالی که سیم افشان با هادی‌های دیگر مانند آلومینیوم برای مصارف دیگر به کار می‌رود. هادی این سیم‌ها از مس آنیل شده ساخته می‌شود که طی یک عملیات حرارتی، تغییرات فیزیکی و شیمیایی را تجربه کرده و باعث انعطاف‌پذیری، شکل‌پذیری و کاهش سختی می‌شود. این سیم‌ها نیز مانند سیم‌های مفتولی بر اساس استاندارد ملی ISIRI 3084 و استاندارد بین‌المللی IEC 60228 تولید و عرضه می‌شوند.
سیم افشان در سیم‌کشی سیستم‌های روشنایی و همچنین در داخل وسایل برقی استفاده می‌شود. از نظر نحوه نصب، سیم‌های افشان می‌توانند مستقیماً زیر گچ، روی گچ و همچنین داخل لوله قرار گیرند. اما استفاده از سیم افشان برای نصب مستقیم روی سینی کابل، کانال و مخازن مجاز نیست.
کابل ساختمانی | سیم و کابل ساختمانی…
ولتاژ نامی سیم‌های افشان تا سطح مقطع 1 میلیمتر مربع، 300/500 ولت است. این نوع سیم‌ها برای نصب درون لوله‌ها، زیر و روی گچ و همچنین در لوله‌های خرطومی مناسب هستند. برای سیم‌های افشان با سطح مقطع بیش از 1 میلیمتر مربع، ولتاژ نامی 450/750 ولت است که برای نصب داخل وسایل برقی و سیستم‌های روشنایی در محیط‌های خشک، درون لوله‌ها و زیر و روی گچ مناسب می‌باشد. هادی در سیم‌های افشان مطابق با الزامات استاندارد کلاس 5 یا 6 است.
سیم‌های افشان به دلیل انعطاف‌پذیری بسیار بالا معروف هستند و همین ویژگی باعث کاربرد گسترده آن‌ها در ساختمان‌سازی و سیستم‌های روشنایی منازل می‌شود. دسته‌ای از سیم‌های ساختمانی که بین سیم‌های مفتول و افشان قرار دارند، به سیم‌های نیمه‌افشان معروف‌اند. انعطاف این سیم‌ها نسبت به سیم‌های افشان کمتر است و برای توزیع جریان برق به کار می‌روند.
سیم‌های افشان و مفتول ساختمانی با سطح مقطع 1.5 میلیمتر مربع در سیم‌کشی سیستم روشنایی، سطح مقطع 2.5 میلیمتر مربع در سیم‌کشی پریز ساختمان، سطح مقطع 4 میلیمتر مربع در سیم‌های اصلی برق، سطح مقطع 1.5 میلیمتر مربع در راه‌اندازی کولر آبی و سیم‌های با سطح مقطع 4 میلیمتر مربع در راه‌اندازی کولر گازی استفاده می‌شوند.
کابل ساختمانی | سیم و کابل ساختمانی…
در سیم‌کشی ساختمان، سطح مقطع هادی سیم و کابل‌های ساختمانی با توجه به عواملی همچون حداکثر دمای مجاز کار هادی و افت ولتاژ مجاز سیم و کابل تعیین می‌شود. در شبکه‌های خانگی، میزان افت ولتاژ مجاز برای ولتاژ 220 تا 380 ولت حدود 5 درصد است و افت ولتاژ بیشتر از این مقدار باعث عملکرد نادرست دستگاه‌ها و آسیب به تجهیزات می‌شود. همچنین میزان جریان مجاز برای عبور از سیم و کابل ساختمانی باید به گونه‌ای باشد که حرارت تولید شده در هادی به خوبی به محیط اطراف منتقل شود. درجه حرارت معمول برای سیم‌های ساختمانی با عایق PVC نباید بیشتر از 70 درجه سانتی‌گراد شود. لازم به ذکر است که از سیم و کابل‌های زیر گچی فقط در مواردی می‌توان استفاده کرد که طول انشعاب از محل سیم‌کشی ثابت تا محل مصرف‌کننده بیشتر از 1.5 متر نباشد.
