سوالات متداول
سوالات متداول در زمینه ساختار سیم و کامل که معمولا شاید برای همه علاقه مندان به این حوزه مطرح شده باشند از این دست هستند :
- اجزا تشکیل دهنده کابل چه هستند ؟
- ساختمان کابل چیست و اجزا تشکیل دهنده چه می باشند ؟
- مراحل ساخت کابل های قدرت، کنترل و ابزاردقیق
- اطلاعات کامل لایه های تشکیل دهنده کابل
- ساختار اصلی کابل قدرت و خصوصیات هر بخش از آن
- مشخصات هر لایه از کابل و نمایش آن ها در عکس و تصویر
- عکس لایه های مختلف کابل
- نیمه هادی چیست ؟ اسکرین چیست ؟ بدینگ چیست ؟
- آرمور چیست ؟ شیلد چیست ؟ تفاوت شیلد با آرمور ؟
- و …
استانداردهای کابل سازی
همانگونه که پیش تر در سایر مطالب سایت اشاره کردیم، استانداردهای متفاوتی در صنایع کابل سازی وجود دارد که هر شرکت محصولات خود را براساس آن ها و نیاز مشتریان خود تولید می نماید. از این رو شاید نتوان استاندارد واحدی برای تمامی شرکت های کابل سازی تعریف نمود. لازم بذکر است، این استانداردها معمولا بر روی لایه نهایی کابل ها درج می شوند. (به عنوان مثال می توان به استاندارد IEC-60502-1 اشاره نمود.) از انواع این استانداردها می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
مشخصات لایه های کابل های تولیدی
لایه های کابل ها معمولا براساس نیاز مشتری، نوع کاربرد کابل، سطح ولتاژ و … تغییر می یابند، از این رو نمی توان انتظار داشت، لایه هایی که در آینده به شرح آن ها می پردازیم در تمامی کابل ها به همین شکل و ترتیب مورد بهره برداری قرار گیرند. در ادامه بخش‌هایی از کابل که عموما در تولید کابل استفاده می‌شود مورد بررسی قرار می‌گیرد. (علی رغم آن که ساختار کابل واحد نبوده و تنوع وسیعی دارد، در این مطلب سعی شده است تا به طورجامع تمامی سطوح کابل مورد بررسی دقیق قرار گیرد. امید است این کار باعث درک بهتر شما مخاطب عزیز از کابل و کاهش نیاز شما در جهت یافتن مطالبی از این دست در حوزه سیم و کابل گردد. )
مشخصات فنی کابل های قدرت، کنترل و ابزاردقیق
همانطور که پیش تر در بخش کدهای اختصاری کابل های قدرت، اشاره کردیم ( جهت مشاهده مطلب، اینجا کلیک کنید. ) تنها لایه های خاصی از کابل جزء مشخصات فنی کابل بوده و برخی پارامتر های دیگر نظیر پرکننده ها ( فیلر – FILLER )، لایه زیرین ( بِدینگ – BEDDING ) و مواردی دیگر از این دست، جزء این مشخصات نبوده و تنها در ساخت کابل مورد استفاده قرار می گیرند. از این رو گرچه در کدگذاری لایه های کابل به برخی از این موارد اشاره نمی شود، ما در این بخش علاوه بر لایه های اصلی کابل به این اجزاء و به علل استفاده از آن ها نیز می پردازیم. ( شایان ذکر است این مطلب بیشتر در مورد ساختار کابل قدرت و لایه های آن می باشد. سایر کابل ها نظیر کابل های کنترلی و ابزاردقیقی ساختاری ساده تری نسبت به کابل های قدرت دارند. از این رو تنها چند لایه از لایه های کابل که در ادامه به آن می پردازیم معمولا در آن ها مورد استفاده قرار می گیرد. شرح دقیق ساختار آن کابل ها و مواد بکار رفته در آن ها شاید در قالب این مطلب نگنجد و در آینده بهتر به آن ها اشاره کنیم. )
بخش های سازنده کابل قدرت – اجزا تشکیل دهنده کابل
حال و پس از مقدمه فوق، به زیر لایه های سازنده کابل های قدرت که محور اصلی مطلب امروز ما می باشد، می پردازیم. به طور کلی بخش های یک کابل قدرت و سایر انواع کابل های کنترلی و ابزار دقیقی به صورت زیر دسته بندی می شوند : ( از داخلی ترین سطح به نام هادی تا خارجی ترین سطح یعنی ژاکت کابل )
- هادی / Conductor
- اسکرین هادی / Conductor Screen
- عایق / Insulation
- اسکرین عایق / Insulation Screen
- پرکننده یا فیلر / Filler
- نوار نیمه‌هادی کاغذی
- شیت هادی یا شیلد (غلاف یا سپر رسانا) / Conductor Sheath or Shield
- لایه زیرین یا غلاف داخلی / Bedding or Inner Sheath
- آرمور یا زره / Armour
- شیت (غلاف) بیرونی یا ژاکت / Inner Sheath or Jacket
در ادامه هریک از موارد گفته شده در ساختار کابل ( لایه های کابل ) به تفکیک و به همراه شکل های گوناگون مورد بررسی بیشتر قرار خواهند گرفت.
لایه اول : هادی / Conductor
اصلی ترین بخش در ساختار کابل که مسئولیت هدایت جریان الکتریکی را برعهده دارد، هادی کابل می باشد. هادی معمولا از جنس مس یا آلمینیوم تابانده شده ( Stranded ) می باشد. که به اختصار به آن ها CU و AL می گویند. مس دارای وزن بیشتر ( در هر متر ) و هدایت الکتریکی بالاتری نسبت به آلمینیوم می باشد. علاوه بر موارد یاد شده برای عبور یک جریان یکسان از کابل آلمینیوم، سطح مقطع کابل آلمینیوم باید در حدود 1.6 برابر بیشتر از کابل مسی جهت عبور همان مقدار جریان باشد. موارد یاد شده باعث کاهش میزان قیمت کابل آلمینیومی نسبت به کابل مسی ( برای عبور یک جریان ثابت ) خواهد شد. با این وجود به دلیل پاره ای از موارد، هنوز هم استفاده از کابل های مسی با اقبال بیشتری از سوی خریداران و صنایع همراه است. (این مطلب در مورد خطوط فشار ضعیف می باشد. در خطوط انتقال و توزیع طیف نسبتا وسیعی از کابل ها را کابل های آلمینیومی تشکیل می دهند. )
لایه دوم : اسکرین هادی / Conductor Screen
اسکرین هادی یک نوار نیمه رسانا می باشد، که برای حفظ یک میدان الکتریکی یکنواخت و به حداقل رساندن تنش های الکترواستاتیک در کابل های MV و HV مورد استفاده قرار می گیرد. ( عموعا در ساختار کابل های فشار ضعیف کاربردی ندارد. ) با قرارگیری این لایه روی سطح هادی های استرند شده ( رشته های تابانده شده )، فضاهای خالی، بین قسمت هایی از کابل و عایق آن از بین رفته و در نتیجه، فضایی صاف و مسطح بین هادی و عایق ایجاد می گردد. بدین وسیله میدان الکتریکی در این ناحیه به حالت یکنواخت در آمده و از جرقه های الکتریکی ناخواسته جلوگیری خواهد شد.
ادامه دارد…
منابع : tadbirkara.com و پارس الکتریک و mobinsanatrastin.com
