ترموست چیست و انواع آن کدامند؟
ترموست یا نام ساده تر آن یعنی گرما سخت به پلیمرهایی گفته می شود که در اثر اعمال حرارت به پیوندهای عرضی واکنش های شیمیایی ایجاد می کنند. نتیجه این فرایند تغییر وزن مولکولی متوسط مواد با رشد رو به بالا و یکپارچه شدن ترکیبات آن است. این رزین ها معمولاً در حالت مایع هستند و در ترکیب با هاردنر یا خشک کن واکنشی غیر قابل برگشت انجام داده و سخت می شوند. از انواع این رزین ها می توان به رزین پلی استر، وینیل استر ، اپوکسی و … اشاره کرد.
مزایا:
- تحمل بار در درجه حرارت و فشار بالاتر را دارند،
- ترموست ها وزن مولکولی کم و به صورت مایع با ویسکوزیته پایین دارند. استفاده از رادیکال های آزاد شکل آن ها را به صورت جامد درمی آورد.
- پایداری حرارتی
- مقاومت شیمیایی
- عملکرد در برابر خزش و تنش
معایب:
- عمر کوتاه
- تولید curing agent
پلی اورتان ها :
ترموست ها می توانند ترکیبات و فرم های مختلفی را به خود بگیرند که از انعطاف و سختی مناسبی برخوردارند. این اشکال می توانند در حالت الاستومورها و رزین های مایع باشند. پلی اورتان ها مقاومت بالایی در برابر اسید ها و بازهای قوی و حلال ها دارند. از همین رو فوم های انعطاف پذیر عمدتاً برای کاربردهای خانگی نظیر بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرند. این هم در حالی است که فوم های سخت به عنوان عایق حرارتی برای انتقال سیالات کرایوژنیک و محصولات غذایی سرد مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع پلی اورتان:
پلی اورتان ها دسته های مختلفی بر اساس خواص پایه خود دارند که می توانند به حالت های زیر دسته بندی شوند:
- فوم نرم سبک:
مناسب تولید انواع مبل، صندلی خودروها و تخت خواب است که در حالت فوم سخت برای عایق های گرما مورد استفاده قرار می گیرد.
- الاستومر جامد نرم (لاندا):
در تولید کفش کاربردهای فراوانی دارد و یکی از مرغوب ترین مواد این صنعت به حساب می آید.
- پلاستیک نرم:
در تولیدات نوار و تسمه معمولاً از این دسته بهره می برند.
- پلاستیک جامد سخت:
در ساخت حسگرها و مدارهای الکتریکی خودرو معمولاً به دلیل حساسیت های تولید، از این حالت جامد سخت استفاده می کنند.
- فوم پلی اورتان نرم:
از واکنش پلی اُول ها با دی ایزوسیانات ها به دست می آید و معمولاً در حضور کاتالیزگر و عوامل حجم دهنده فرم نهایی خود را به دست می آورد. این فوم در بهترین حالت خود باید به شکلی آزادانه حرکت کند تا رشد کرده و به شکل نهایی خود برسد. قطعات کوچک فوم در قالب های روباز قرار می گیرد و سپس در شکل و اندازه های دلخواه برای استفاده در صنایع مبلمان بریده می شوند. فوم تمامی این تولیدات در تهیه فوم صندلی اتومبیل ها و مبل ها اهمیت دارند و بهترین گزینه هستند.
- فوم سخت و سبک:
سازه‌هایی که سقف های گنبدی شکل در طراحی خود دارند بهترین استفاده از این فوم را می برند. در ساخت این سقف ها عمدتاً از چوب استفاده می شود، اما فوم ها سبک ترند. گذشته از دیوارها و سقف، عایق های گرمایی که در خانه ها استفاده می شوند از جنس فوم پلی اورتان هستند. رزین پلی اورتان نیز به دلیل ساختار یکپارچه و مقاومت در برابر آب، در تولید کف پوش های زیبا کاربرد دارد.
فوم سخت، بخش میانی برخی از تخته های موج سواری را هم پوشش می دهد و پس از شکل گیری نهایی با فایبر گلس پوشیده می شوند. در ساخت بدنه برخی از قایق ها نیز از این فوم ها استفاده می شود که باز هم با پوشش فایبرگلاس سفت می‌شوند.
کاربردها:
پلی اورتان های گران تر، بیشتر به عنوان پوشش بیرونی لوازم مختلف استفاده می شوند. پوشش پلی اورتان نسبت به الکل یا روغن بادوام تر عمل می کنند و در تهیه صندلی های نرم، قالب های نارسانا، درپوش و واشرهای ریزساختار به کار می روند. البته بیشتر این کاربردها برای صنعت خودروسازی است اما مواد درزگیر، چسب و جلا دهنده از جمله کاربردهای پلی اورتان ها هستند.
افزون پلی اورتان به یک پلی استر، پوشش ضد آبی تولید می کند که معمولاً در صنایع نساجی مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجایی هم که الیاف این تولید انعطاف پذیرتر است معمولاً به حالت اسپندکس درآمده و به فروش می رسد. از دیگر مزایای این مدل هم قابلیت ترکیب آن با بافتی چون کتان و پلی استر است که می تواند به چرخه تولید لباس های ورزش منتقل شود.
پلی اورتان ها در برابر عواملی چون آب، دمای کم یا زیاد، قارچ‌ها و کپک ها مقاوم هستند. این مواد می توانند در قالب جلا دهنده ها تولید و روانه بازار شوند. این مواد به دلیل خاصیت های خود می توانند به عنوان مواد از بین برنده آسیب های سایشی نیز مورد استفاده قرار بگیرند. البته این عایق در برابر گرما و ضربه مقاوم نیست و ممکن است انتخاب خوبی برای سطوح حساس نباشد. هر چند می توان این ضعف را با استفاده از روغن بهبود بخشید، اما همچنان گزینه مناسبی برای این عملکرد نخواهد بود. همچنین عدم مقاومت این ماده در برابر اشعه خورشید، موجب می شود نتوان این ماده را در سطح هایی که مقابل نور مستقیم هستند، استفاده کرد. با این حال، همیشه می توان با افزودن لایه های مقاوم اشعه UV این مشکل را نیز برطرف کرد.
چسب‌های پلی اورتان کارایی گسترده ای دارند و برای مواد گوناگون شامل چوب، فلز، بتون، شیشه و پلاستیک مناسب هستند. خاصیت ضدآب این چسب ها، آن‌ها را به عنوان چسب چوب معروف کرده است. این چسب ها پس از خشک شدن، انعطاف پذیری زیادی از خود نشان می دهند و از همین رو برای مصارف روزمره مورد استفاده قرار می گیرند.
منابع : tadbirkara.com و پارس الکتریک و polymer-pishrafteh.ir
