انتخاب بهترین کابل جوشکاری
کابل‌ها دارای انواع و کاربردهای گوناگون هستند. اما برخی از آنها به دلیل ساختار پرقدرت‌تر با اهداف مختلفی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
یکی از این کابل‌های قدرتمند و انعطاف‌پذیر کابل جوش است که در فرآیند جوشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای آشنایی با این کابل انعطاف‌پذیر، این مطلب را دنبال کنید.
کابل جوشکاری به چه کابلی گفته می شود؟
کابل‌های جوشکاری یکی از انواع کابل‌های الکتریکی هستند. این کابل‌های قابل حمل، از یک هادی آب‌دیده و بادوام تشکیل شده‌اند که اغلب از جنس مس است.
این کابل‌ها در اندازه‌های گوناگونی تولید می‌شوند و می‌توان آنها را از سایز 6 AWG تا 500 MCM در بازار پیدا کرد. معمولا رشته‌های رسانای کابل جوش به‌خوبی در هم تنیده شده‌اند تا انعطاف‌پذیری آن را افزایش دهند؛ به همین خاطر است که کابل جوش به عنوان انعطاف‌پذیرترین کابل دنیا شناخته می‌شود.
تطبیق‌پذیری و مقاومت بالا از دیگر خصایص کابل‌های جوش است که آنها را در برابر گریس، آب، روغن، بریدگی، اشک جوش و سایر آسیب‌های احتمالی مصون می‌کند.
کاربرد کابل جوشکاری
همانطور که از نام این کابل مشخص است، اصلی‌ترین کاربرد کابل جوشکاری انتقال جریان الکتریکی به دستگاه جوش است. درواقع این کابل‌ها برای تامین نیروی الکتریکی موردنیاز مدارهای ثانویه دستگاه جوش مورداستفاده قرار می‌گیرند.
دستگاه جوش، دارای الکترودهایی است که با دریافت نیروی برق، انرژی لازم برای شروع فرآیند جوشکاری را آزاد می‌سازند. بنابراین کابل‌های جوش از این جریان الکتریکی برای کنترل الکترودها استفاده می‌کنند.
کاربرد کابل جوش به انجام جوشکاری‌های ساده محدود نمی‌شود. این کابل‌ها در کارنجات صنعتی برای جوش مقاومتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند و در بعضی موارد نقش سیم ارت را نیز ایفا می‌کنند. به این ترتیب نه تنها در اجرای فرآیند جوشکاری دخیل هستند بلکه ایمنی آن را نیز تضمین می‌کنند.
در عین حال این کابل‌ها قابلیت جایگزین شدن با کابل‌های آسیب‌دیده‌ی صنعتی را دارند و می‌توانند به ژنراتورها و سایر ماشین‌‌های صنعتی نیز متصل شوند.
از دیگر کاربردهای کابل جوش استفاده در سیم کشی منابع تامین‌کننده‌ی برق با ولتاژ کمتر از ۶۰۰ ولت است. ازآنجا که تاثیرگذاری این کابل به نسبت کابل باتری بسیار بیشتر است، کابل جوش می‌تواند در باتری‌های سخت نیز مورد استفاده قرار گیرد و نقش کابل باتری را ایفا نماید.
در آخر، به دلیل مقاومت بالای کابل‌های جوش در برابر روغن و آب، این دسته از کابل‌ها انتخاب بسیار مناسبی برای صنایع دریایی هستند و می‌توانند عملکرد بسیاری بهتری نسبت به کابل‌های معمولی و آسیب‌پذیر داشته باشند.
ساختار کابل جوشکاری
کابل جوش به طور کلی از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
– روکش یا ژاکت عایق
– یک رشته‌ی رسانا از جنس مس آنیل شده
روکش عایق کابل جوشکاری نسوز که در واقع بیرونی‌ترین لایه از کابل است، وظیفه‌ی محافظت از رشته‌های رسانای داخلی کابل را برعهده دارد. ژاکت یا روکش عایق کابل‌های جوش معمولا از نوع ترموست هستند و از موادی همچون EPDM، نئوپرین یا PVC ساخته شده‌اند.
عایق‌هایEPDM و نئوپرین دارای انعطاف‌پذیری بالایی هستند، اما PVC با وجود انعطاف‌پذیری پایین‌تری مقاومت بالاتری در مقابل بریدیگی و ساییدگی از خود نشان می‌دهد.
این عایق‌ها کابل را در برابر گرما و جرقه‌های ناشی از جوشکاری، ضربه، بریدگی و ساییدگی محافظت می‌کنند و از سوی دیگر ایمنی کافی برای مصرف‌کننده را نیز فراهم می‌آورند.
با وجود چنین عایق قدرتمندی، احتمال برق گرفتگی یا آتش‌سوزی در حین فرآیند جوشکاری به صفر می‌رسد و به این ترتیب می‌تواند از افراد و دستگاه‌ها محافظت کند.
همانطور که گفتیم هادی به کار رفته در کابل جوش اغلب از جنس مس است. مس فلزی بسیار رسانا، سبک و انعطاف‌پذیر است که همین موضوع انعطاف‌پذیری کابل جوش را نیز افزایش می‌دهد و جابه‌جایی آن را آسان‌تر می‌کند.
از سوی دیگر این فلز در برابر دمای بالا بسیار مقاوم است و می‌تواند در مواجهه با گرما و گرما و جرقه‌های ناشی از عملیات جوشکاری عملکرد خوبی از خود نشان دهد.
مس به کار رفته در این کابل‌ها از نوع آنیل شده است و همین موضوع موجب انعطاف‌پذیری و مقاومت بالاتر کابل‌های جوش به نسبت سایر کابل‌ها شده است.
مشخصات کابل جوشکاری
همانطور که بارها اشاره کردیم، یکی از ویژگی‌های بارز و مهم کابل جوش، انعطاف‌پذیری بسیار بالای آن است که به کاربران اجازه می‌دهد در شرایط گوناگونی از آن استفاده کنند.
مشخصه‌ی دیگر این کابل‌ها ماندگاری و مقاومت بسیار زیاد آنها در برابر گرما، ضربه، بریدگی، ساییدگی و رطوبت است که با افزایش طول عمر کابل، آن را برای مصارف صنعتی نیز مناسب می‌سازد.
این کابل‌ها اغلب برای درجه حرارت‌های ۷۵، ۹۰ و ۱۰۵ درجه‌ی سانتی‌گراد امتیازبندی می‌شوند و استفاده از آنها در دمای بالاتر مجاز نیست؛ چرا که می‌تواند موجب ذوب شدن روکش عایق شود. علاوه‌بر این، با وجود مقامت بالای مس در برابر گرما، دمای بیش از حد کارایی کابل را کاهش خواهد داد.
کابل‌های جوش بزرگ‌تر جریان بیشتری را عبور می‌دهند و هرچه طول کابل‌ها کوتاه‌تر باشد جریان بیشتری از آنها عبور خواهد کرد.
انواع کابل جوشکاری
تمامی کابل‌های جوشکاری از یک سیستم ساخت پیروی می‌کنند و تنها تفاوت آنها با یکدیگر در اندازهی سطح مقطع، نوع رشته‌ی رسانا و جنس روکش عایق آن‌هاست. بنابراین می‌توان گفت که کابل‌های جوش بر اساس سه معیار زیر قابل دسته‌بندی هستند:
– رشته‌ی رسانا: معمولا دو نوع رشته‌ی رسانا در کابل‌های جوشکاری استفاده می‌شود. نوع اول مدل K نام دارد که دارای استاندارد AWG ۳۰ است و برای انجام جوشکاری‌های معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این کابل‌ها اغلب با روکش‌های قرمز یا مشکی تولید می‌شوند. نوع دوم مدل M نام دارد که دارای استاندارد AWG ۳۵ است. این مدل از ماندگاری و انعظاف‌پذیری بالاتری برخوردار است. معمولا روکش عایق این مدل روشن است و قیمت آن به دلیل وجود مس بیشتر ۲۰ تا ۴۰٪ گران‌تر از کابل های معمولی است.
– روکش عایق: جنس روکش عایق می‌تواند انواع گوناگونی از کابل‌های جوشکاری را روانه‌ی بازار کند. کابل‌هایی با روکش نئوپرین اغلب کابل جوشکاری نسوز را شکل می‌دهند. کابل TPRو کابل‌های PVC از دیگر انواعی هستند که در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
– اندازه: اندازهی سطح مقطع کابل‌ها نیز می‌تواند در تنوع آنها دخیل باشد. برای مثال کابل‌های جوش نمره‌ی ۱۲، ۱۴، ۱۶ و ۱۸ برخی از مشهورترین انواع کابل جوشکاری موجود در بازار ایران هستند.
سایز بندی کابل جوشکاری
سایزبندی کابل‌های جوش به‌طور معمول بر اساس سیستم اندازه‌گیری آمریکایی یا AWG انجام می‌شود. بنابراین کابل‌هایی با قطر کمتر دارای عدد بزرگتری در نام خود هستند.
کابل‌هایی که در جدول AWG بین ۴ تا ۰/۴ قرار داشته باشند، اغلب کابل جوش هستند. در سیستم اندازه‌گیری متریک، سطح مقطع کابل‌ها با مقیاس میلی‌متر مربع سنجیده می‌شود. معمولا کابل‌های جوش از سایز 6 AWG تا 500 MCM تولید می‌شوند.
چگونه یک کابل جوشکاری انتخاب کنیم؟
رای انتخاب بهترین کابل جوش باید کابلی را انتخاب کنید که بیشترین خروجی را متناسب با کار شما داشته باشد. برای این کار باید به موارد زیر توجه کنید:
– طول کلی مدار جوش: مدار جوش درواقع همان مسیری است که نیروی الکتریکی برای رسیدن به دستگاه جوش طی می‌کند. این مسیر شامل منبع انرژی، کابل‌های الکترود، نگهدارنده‌ی الکترود (گان یا مشعل)، قوس الکتریکی، کابل کار و گیره‌ی کار است. طول این مسیر در انتخاب کابل جوش تاثیر به سزایی دارد.
– توان خروجی مجاز در منبع انرژی جوش: توان خروجی مجاز، حداکثر نیرویی است که منبع انرژی دستگاه جوش یا موتور قادر به مصرف آن است. معمولا این توان در قالب آمپر دستگاه روی آن ثبت شده است.
– چرخه‌ی کار منبع انرژی جوش: مقدار این چرخه با درصد نشان داده می‌شود و به درصد یک بازه‌ی ده دقیقه‌ای از فعالیت موتور اشاره دارد که در توان مشخص شده و پیش از رسیدن به حداکثر دمای مجاز انجام می‌شود.
چرخه‌ی فعالیت و توان خروجی دارای رابطه‌ی عکس هستند و هرچه توان خروجی بیشتر باشد درصد چرخه کاهش می‌یابد.
بنابراین باید کابلی با طول مناسب انتخاب نمایید و به خاطر داشته باشید که هرچه کابل باریک‌تر و بلندتری انتخاب کنید، توان کابل کاهش پیدا می‌کند. پس برای مسافت‌های طولانی به کابل‌های ضخیم‌تری نیاز خواهید داشت.
منابع : tadbirkara.com و پارس الکتریک وzeytooncable.com
