در این مقاله قصد داریم راجع به سیم ارت صحبت نماییم….
Earth به معنای زمین می باشد و در علم برق، سیم Earth را در معنای سیستم اتصال به زمین به کار می برند.
سیم ارت به چه معناست؟
ارت را می توان در دو معنای گوناگون به کار برد. زمانی که زمین در یک مدار الکتریکی نقش یک مبدأ را دارد، از واژه ارت استفاده می‌شود. این نقطه مبدأ بقیه ولتاژهای الکتریکی را اندازه گیری می‌نماید. همچنین سیم ارت را برای مسیر کلی برگشت جریان به منبع نیز به کار می برند.
سیم ارت در حقیقت یک سیم متصل به زمین می باشد که یکی از ابزار پیشگیری از برق گرفتگی میباشد. تمام تجهیزاتی که از جریان الکتریکی برخوردار هستند ، امکان دارد که نشتی برق داشته باشند حالا این نشتی می توانید به علت دلایل مختلفی باشد مثل پوسیدگی،ضربه و خوردگی و له شدگی رطوبت و…باشد و این نشتی سبب میگردد که جریان برق به سطح این لوازم الکترونیکی نیز برسد که با لمس آن وسایل ما دچار برق گرفتگی میشویم که بسیار خطرآفرین است.
جهت برطرف نمودن این مشکل یکی از راهکارهایی که وجود دارد استفاده از سیم ارت میباشد که سیم ارت یعنی سیم متصل به زمین و در این موضوع کاربرد اصلی دارد و همچنین در جلوگیری از برق گرفتگی نقشی اساسی را ایفا می نماید. و از شرایط لازم برای استفاده از سیم ارت این است که زمین الکتریکی بایستی ظرفیت لازم را برای منتقل شدن جریان داشته باشد که بتوان از آن زمین الکتریکی به عنوان مبدا صفر ولتاژ استفاده نمود.
شبکه زمین یا همان سیم سوم جهت پیشگیری از مخاطرات و نیز برای حفاظت کردن از ما مقابل برق گرفتگی و در بعضی مواقع هنگام آتش سوزی نیز دارای کاربرد است که چنانچه جریان برقی به بدنه دستگاه متصل شد ،لمس بدنه برای ما خطرآفرین نباشد.
سیم ارت بمنظور هدایت کردن جریان اضافی و ناخواسته مورد استفاده قرار میگیرد که در مواقع اتصالی ، جریان برق از راه این شبکه به سوی زمین هدایت گردد نه از راه بدن ما. ولی مسئله ای که در حال حاضر اجباری شدنش در ایران نادیده گرفته شده و با جدیت به آن پرداخته نشده است.
مسئله استفاده و بکار بردن شبکه زمین در ساختمان که منجر شده بسیاری از ساختمان ها هنگام ساخت تجهیزات حفاظتی مهم برخوردار نباشند و چون این موضوع اجباری نیست منجر شده که سازندگان ساختمان ها به فکر سود بیشتر و دردسر کمتر باشند و از عدم جدیت نهادهای مربوطه استفاده کرده و کار خود را راحت تر سازند اما بایستی این موضوع را لحاظ نمایند که عدم رعایت این موضوع جان بسیاری از مردم را تهدید می‌نماید.
مهمترین دلایل استفاده از سیم ارت عبارتند از:
- محافظت از کاربر و دستگاه در برابر نشتی جریان
- ثابت نگه داشتن سطح ولتاژ برق
- جلوگیری از حوادث ناخواسته و خسارات جاتی و مالی
چاه ارت چیست و کاربردی آن چیست؟
سیم ارت از یک سمت به چاه ارت یا لوله کشی ساختمان و از طرف دیگر به دستگاه الکتریکی مورد نظر وصل می‌شود. چاه ارت مانند چاه های دیگر اما با قطر کم به صورت یک حفره عمیق در داخل زمین میباشد که یک صفحه از جنس مس به صورت عمودی در آن قرار خواهد گرفت. و بعد اطراف این صفحه را با مواد بنتونیت می‌پوشانند. یک سیم مسی نیز بر روی این صفحه جوش می خورد که به بیرون از چاه کشیده می شود.
سیم مسی خارج شده از چاه ارت را به تابلوی تست باکس وارد می‌کنند و از آن جا به تمامی وسایل الکتریکی مانند یخچال متصل خواهند کرد. عمق چاه ارت به شرایط جغرافیایی منطقه و میزان مقاومت جنس خاک موجود بستگی دارد.
از سیستم چاه ارت و سیم ارت برای خنثی کردن ولتاژهای زیاد حاصل از برخورد رعد و برق با ساختمان های مرتفع نیز استفاده می کنند. برای این کار یک میله فلزی بر روی پشت بام ساختمان قرار می گیرد و جریان اضافی مانند صاعقه را به وسیله سیم ارت به زمین منتقل کرده و از خرابی ساختمان جلوگیری می کند.
توجه داشته باشید که اجرای چاه ارت و نصب سیم ارت دارای حساسیت زیادی است و باید توسط افراد خبره و متخصص انجام شود.
اما تصمیماتی که در این زمینه گرفته شده است مبنی بر این میباشد که سازندگان را به استفاده از شبکه زمین ملزم و اجبار و ترغیب نمایند که از تکرار خسارت و ضررهای مالی و جانی جلوگیری نمایند.
پریز ارت دار یعنی چی؟
پریز ارت دار پریزی است که با استفاده از ترمینال دو پیچ، حفاظت را ارتقاء می‌دهد. امروزه در بیشتر ساختمان ها از سیم ارت استفاده می شود. پریز ارت دار پریزی است که به غیر از سوراخ های اتصال سیم نول و فاز یک محل اتصال نیز برای ارت دارد.
در نتیجه با خیال راحت می توانید از آن پریز برای وسایل الکتریکی استفاده نمود. ابعاد پریزهای ارت دار مختلف است و بسته به نوع کاربرد و زیبایی ظاهریشان می توانید آن ها را انتخاب کنید.
