غلبه بر چالشهای نصب و طراحی
نصب
ضوابط خاصی برای نصب وجود دارد تا از عملکرد مطلوب سیستم توزیع برق موردنظر اطمینان حاصل شود. اتصالات مربوط به آلومینیوم نسبت به اتصالات مس بحرانیتر میباشند و اگرچه این مراحل نصب دارای دشواری خاصی نیستند ولی در مقایسه با شرایط نصب کابلهای مسی واقعاً متفاوتند و لازم است کاملاً مطابق دستورالعملها عمل شود. درصورتیکه اتصالات بهطور صحیحی انجام شود، هادی های آلومینیومی عملاً در مقاومت الکتریکی پایینتری کار میکنند، و بنابراین نسبت به هادیهای مسی دمای کاری کمتری خواهند داشت. مراحلی که باید در هنگام بهکارگیری آلومینیوم در شرایط نصب در نظر گرفت شامل موارد زیر است:
ابتدا و مهمتر از همه موارد، باید از یک ابزار لخت کن مناسب برای جلوگیری از آسیب به هادی باید استفاده نمود. از طرفی نصاب باید بداند که آلومینیوم مستعد تشکیل لایهای بسیار نازک از اکسید است که ایجاد این لایه اکسید ظرف چند ثانیه پس از قرارگیری آلومینیوم در معرض هوا صورت میپذیرد. به همین دلیل، هادی را باید برای زدودن این لایة اکسید با یک برس سیمی کاملاً تمیز نمود، و سپس آمیزة مفصلی آنتیاکسیدان همانند NOOX یا Penetrox را در محل مفصلبندی هادی بر روی آن به کار برد تا از تشکیل بعدی لایة اکسید جلوگیری به عمل آید.
اعمال فشار در اتصالات باید مطابق توصیههای سازنده انجام شود. نقص در محکم کردن اتصالات بهطور مناسب میتواند منجر به قطعی در اتصالات مدار یا موجب بروز جرقه در محل اتصالات شود، اما از طرفی اتصالات نباید بیش از حد لازم محکم شود و همچنین نباید نسبت به محکم کردن آن بهطور سالیانه اقدام نمود. اقدام به چنین عملی باعث کاهش ظرفیت جریان عبوری ناشی از تغییر شکل هادی در اثر فشار شده و همچنین سبب داغ شدن در محل سربندی میشود.
شرایط طراحی
یکی دیگر از موضوعات چالشبرانگیز این است که آلومینیوم را نمیتوان به خاطر فهرست موجود در محدودیتهای جاری مطرحشده در موتورها توسط مؤسسه استاندارد UL مستقیماً به موتور متصل کرد. این محدودیت را میتوان با وصل کردن آلومینیوم به کلیدهای قطع کن و از طرفی وصل کردن مس به موتور برطرف کرد. بهکارگیری Pigtail یا تبدیل از آلومینیوم به مس یا برعکس نیز گزینه مناسبی است. با این وجود، این روش ممکن است نیاز به فضای اضافی در جعبه اتصال موتور داشته باشد. هر چند طراحی بهبود یافته آلیاژهای جدید آلومینیوم باعث افزایش ویژگی هدایت الکتریکی آنها شده است ، اما هنوز هدایت الکتریکی آلومینیوم تنها حدود ۸۰ درصد هدایت الکتریکی مس میباشد. به همین دلیل، کابلهای آلومینیوم باید دارای سایز بالاتری باشند تا امکان ظرفیت عبور جریان مشابهی را با سیم مسی معادل خود فراهم کنند. از طرفی سایز کانالهای کابلکشی را باید بررسی نمود که در اغلب اوقات نیاز به افزایش سایز آنها است؛ بهطورمعمول در مورد کابلهای آلومینیومی لازم است سایز کانالها حدود ۵ تا ۷ درصد افزایش یابد.
گاهی نیز نیازی به افزایش سایز کانال کابلکشی نیست ولی در هر صورت باید هر موردی بهطور خاص مورد بررسی قرار گیرد . امروزه کابلهای آلومینیومی را عموماً بهصورت تابیده فشرده تولید میکنند، که این موضوع سبب جبران بخشی از افت هدایت الکتریکی در اثر فشردگی بیشتر رشتههای تابیده آلومینیوم و کاهش قطر کابل میگردد. بنابراین، سیم آلومینیومی را میتوان نسبت به روش معمول در قطرهای کمتر تولید کرد بهطوریکه الزامات مربوط به ظرفیت جریان عبوری را برآورده سازد. همچنین سایز کانالها در اغلب اوقات نیازی به افزایش ندارند، چونکه تنها لازم است فقط رقمی در حدود ۵ تا ۷ درصد به اندازه کانالها اضافه شود.
روشهای اجرایی:
یکی از موضوعات قابلتوجه بهکارگیری روشهای اجرایی کنترل کیفی و مستندسازی آنها است. آزمون اشعه مادونقرمز که آزمونی غیر مخرب است و همچنین بازرسیهای کیفی برای هر سیستم توزیع برق موضوعی اساسی است، چه هادی موردنظر آلومینیوم باشد یا مس. سیستمهای توزیع برق را باید توسط افراد با تجربه و ذیصلاح در سازمان مورد بازرسی قرار داد و مجدداً این کار باید در فاصله ۳۰ تا ۶۰ روز پس از شروع بهکارگیری کابل بازرسی را تکرار نمود تا مشکلات زودرس تحت بار کاملاً مشخص شوند.
نتیجهگیری
همانند هرگونه تغییرات اساسی، احتمال بروز خطراتی در ارتباط با گزینش آلومینیوم در طراحی سیستم شما وجود خواهد داشت. مصرفکننده باید مزایا و معایب آلومینیوم در برابر مس را مورد سنجش قرار داد و در پایان بر اساس هر یک از طرحها و برنامههای خود تصمیم درست را اتخاذ نماید.
منابع : tadbirkara.com و پارس الکتریک و sbargh.ir